Purpose. The aim of the study is to assess the patients disability degree using the Extended Scale of Disability in various forms of multiple sclerosis.

Material and Methods. The study was conducted on a group of 40 people suffering from multiple sclerosis, diagnosed and treated in the Neurology Clinic of the 10th Military Clinical Hospital in Bydgoszcz. In order to assess the patients disability degree, the Extended Disability Management Scale was used. The other information needed for statistical analysis was obtained from the clinical observation chart established for each patient.Results. The disability degree of patients with multiple sclerosis is determined by many variables. The Expanded Disability Rating Scale is a good tool to assess the degree of disability of patients with multiple sclerosis.Conclusion. 1. In the group of people with relapsing remitting MS, the average value of the degree of disability in the Expanded Disability Scale was the smallest. 2. The childbirth during the course of multiple sclerosis causes exacerbation of clinical symptoms immediately after the childbirth. 3. Optic neuritis as the initial symptom of multiple sclerosis predisposes to a milder course of the disease. 4. Symptoms of the first relapse of multiple sclerosis that support faster progression of disability are: lower limb paresis, sphincter dysfunction and balance disorders. 5. Multifocal symptomatology of the first relapse of multiple sclerosis speaks for faster progression of disability in relation to patients with the first relapse characterized only by one symptom.

Multiple Sclerosis; EDSS Scale

Bonek R., Maciejek Z.: Naturalny przebieg stwardnienia rozsianego. Aktualności neurologiczne 2009; 9 (2): 116-125

Selmaj K.: Definicja i historia. Stwardnienie rozsiane. Termida, Poznań 2006: 7-9

Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, www.ptsr.org.pl

Zakrzewska-Pniewska B.: Podstawy diagnostyki i leczenia stwardnienia rozsianego. Via Medica, Gdańsk 2010: 3-40

Bonek R., Maciejek Z.: Naturalny przebieg stwardnienia rozsianego. Aktualności Neurologiczne 2009; 9 (2): 116-125

Maciejek Z.: Diagnostyka stwardnienia rozsianego. Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2005; 3: 209-217

Selmaj K.: Naturalny przebieg SM. Stwardnienie rozsiane. Termida, Poznań 2006: 68-81

Losy J., Bartosik-Psujek H., Członkowska A., Kurowska K., Maciejek Z., Mirowska-Guzel D., Potemkowski A., Ryglewicz D., Stępień A.: Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Polski Przegląd Neurologiczny 2016; 12 (2): 80-95

Selmaj K.: Objawy kliniczne. Stwardnienie rozsiane. Termida, Poznań 2006: 84-104

Kurtzke J.F.: Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an expanded disability status scale (EDSS). Neurology 1983; 33(11):1444-1452

Opara J.: Klinimetria w stwardnieniu rozsianym. Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2005; 21 (3): 219-226

Walczak A.: Skale kliniczne oceny niesprawności- znaczenie praktyczne. Polski Przegląd Neurologiczny 2008; 4, supl. A: 70

Mirowska-Guzel D., Członkowska A.: Stwardnienie rozsiane - nie zawsze ciężka choroba. Terapia 2007; 15 (2): 46-49

Tremlett H., Paty D., Devonshire V.: Niesprawność w stwardnieniu rozsianym postępuje wolniej niż dotychczas opisywano. Neurology 2006; (3): 50-56

Degenhardt A., Ramagopalan S., Scalfari A., Ebers G.: Clinical prognostic factors in multiple sclerosis: a natural history review. Nature Reviews Neurology 2009; 5: 672–682

Bartosik-Psujek H., Stelmasiak Z.: Stwardnienie rozsiane- trudne odpowiedzi na proste pytania. Neurologia i Neurochirurgia Polska 2006; 40 (5): 441-445

Ramagopalan S., Yee I., Byrnes J., Ebers G., Sadovnick D.: Term pregnancies and the clinical characteristics of multiple sclerosis: a population based study. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry 2012; 83 (8): 793-796

D’Hooghe M., Haentjens P., Nagels G., D’Hooghe T.: Menarche, oral contraceptives, pregnancy and progression of disability in relapsing onset and progressive onset multiple sclerosis. Journal of Neurology 2012; 259 (5): 855–861

Budzyńska-Jeżewska U., Mirowska-Guzel D.: Rola płci w patogenezie, przebiegu i odpowiedzi na leczenie stwardnienia rozsianego. Problemy Terapii Monitorowanej 2008; 19 (3): 231-239

Maciejek Z.: Postępowanie w specjalnych sytuacjach życiowych chorych na stwardnienie rozsiane. Polski Przegląd Neurologiczny 2008; 4, supl. A: 74-75

Pokryszko−Dragan A., Gruszka E., Bilińska M.: Wczesne czynniki prognostyczne w stwardnieniu rozsianym. Advances in Clinical and Experimental Medicine 2004; 13 (3): 463-469

Tintore M., Rovira A., Río J. i wsp.: Defining high, medium and low impact prognostic factors for developing multiple sclerosis. Brain 2015; 138 (7): 1863–1874