Jehovah's Witnesses is a religious association, who refuses blood transfusions even in life-threatening conditions. There are several alternative methods, implemented for use with patients that religion, whose task is to reduce the risk of bleeding and hemorrhage in the perioperative period. Good cooperation of the therapeutic team, the selection of appropriate treatment, the use of recommended methods of anesthesia, surgical techniques and proper nursing care with careful monitoring of post-operative complications and quick response if they leave, they contribute to the improvement of health.

Baran-Osak B., Bodys-Cupak I., Fąfara I.; Pielęgniarstwo Transkulturowe. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2010 str 13-15, 142-149

Majda A., Zalewska-Puchała J.; Wrażliwość międzykulturowa w opiece pielęgniarskiej. Problemy Pielęgniarstwa 2011; 19 (2): 253–258

Krymska B.; Religijne uwarunkowania opieki nad pacjentem; Magazyn Pielęgniarki i Położnej nr 1/2 (2007-01-15) strona 42

Najmowicz E.; Pielęgniarstwo transkulturowe. Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy.; Biuletyn OIPIP Olsztyn, nr 01, I-III 2013

Żaba Cz., Świderski P., Żaba Z., Klimberg A., Przybylski Z.; Zgoda Świadków Jehowy na leczenie preparatami krwi – aspekty prawne i etyczne; Archiwum Medycyny Sadowej i Kryminologii 2007, LVII, 138-143

Dills H.,McLemore M., Tran R., Curry M.; Evaluation of erythropoiesis-stimulating agents in acutely anemic Jehovah’s Witnesses; Critical Care Medicine: December 2016 - Volume 44 - Issue 12 - p 23

Muramoto O.; Bioethics of the refusal of blood by Jehovah's Witnesses: part 1. Should bioethical deliberation consider dissidents' views?; Journal of Medical Ethics 1998;24:223-230

www.aptekarzpolski.pl data dostępu: 1.12.2016

Karuppiah S., Mckee C., Hodge A., Galantowicz M., Tobias J., Naguib A.; Perioperative Management of a Child with Hypoplastic Left Heart Syndrome of the Jehovah's WitnessFaith Presenting for Hybrid Comprehensive Stage II Procedure.; The Journal of Extra-Corporeal Technology, 2016 Sep;48(3):141-147

Rollins KE, Contractor U, Inumerable R, Lobo DN; Major abdominal surgery in Jehovah’s Witnesses; RCS annals, 98 Issue: 8, November 2016, pp. 532-537

Biskupski A., Waligórski S., Mokrzycki K., Brykczyński M.; Postponed surgery of an acute aortic dissection (type A) in a Jehovah's Witness with significant hemostatic disorders; Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2016 Sep; 13(3): 251–253

Kidson-Gerber G., Kerridge I., Farmer S., Stewart C.L, Savoia H., Challis D.; Caring for pregnant women for whom transfusion is not an option. A national review to assist in patient care; ANZJOG, Volume 56, Issue 2 April 2016 str.127–136

Da Eun Woo, Jae Min Lee, Yu Kyung Kim, Yong Hoon Park; Recombinant Human Erythropoietin Therapy for a Jehovah's Witness Child With Severe Anemia due to Hemolytic-Uremic Syndrome; Korean Journal of Pediatric v.59(2); 2016

Augusto Key Karazawa Takaschimaa, , , Thiago Mamôru Sakaeb, c, Alexandre Karazawa Takaschimad, Renata dos Santos Teodoro Takaschimae, Breno José Santiago Bezerra de Limaa, Roberto Henrique Benedettia; Ethical and legal duty of anesthesiologists regarding Jehovah's Witness patient: care protocol; Brazilian Journal of Anesthesiology (English Edition); Volume 66, Issue 6, November–December 2016, Pages 637–641

Rubio Moreno J; Legal considerations for nurses. The principle of autonomy and the rejection of therapy with blood: Jehovah's Witnesses; Revista Latino-Americana de Enfermagem, 2016 Feb;39(2):30-6

Bednarski W.; Transfuzja krwi – stanowczość w unikaniu jej przez Świadków Jehowy; http://www.wobroniewiary.pl/ data dostępu: 30.11.2016

Campbell YN, Machan MD, Fisher MD; The Jehovah's Witness Population: Considerations for Preoperative Optimization of Hemoglobin; AANA Journal, 2016 Jun;84(3):173-8

Bogusz J.; Chirurgia dla pielęgniarek; PZWL, Warszawa, 1986

Mason, C. LaToya MD; Tran, Connie K. MD; Caring for the Jehovah’s Witness Parturient; Anesthesia & Analgesia:12.2015 – Vol.121 - Issue 6 – str. 1564–1569

Wadełek J.; Normowolemia w okresie okołooperacyjnym – zasady postępowania.; Anestezjologia i Ratownictwo 2014; 8: 189-199

Czuczwar M., Cięszczyk J.; Protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia. Płynoterapia okołooperacyjna w protokole EARS. Medycyna Praktyczna. Chirurgia 3(121) maj-czerwiec 2015, str. 59-62

Zeybek B., Childress AM., Kilic GS, Phelps JY, Pacheco LD, Carter MA, Borahay MA.; Management of the Jehovah's Witness in Obstetrics and Gynecology: A Comprehensive Medical, Ethical, and Legal Approach; Obstetrical & Gynecological Survey. 2016 Aug;71(8):488-500.

https://ecz-otwock.pl/upload/file/pdf_mat/11_Hemodylucja.pdf, data dostępu: 1.12.2016

Jong Oh Lee, Dong Won Kim, Mi Ae Jeong, Hee Jong Lee, Kyu Nam Kim, Dongho Choi; Successful transfusion-free pancreatectomy in Jehovah's Witness patients; Korean Journal of Hepatobiliary Pancreatic Surgery. 2016 Aug; 20(3): 121–126.

Pocara M., Tavanoa D., Passolunghia D., Airoldia F.; Transcatheter CoreValve implantation for aortic regurgitation in a Jehovah's witness with prior aortic dissection; Interactive Cardiovascular and Thoracic Surgery; Vol. 23, Issue 4P, str.674-676

Zahradniczek K.; Pielęgniarstwo- podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2006

Walewska E.; Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego; PZWL Warszawa 2010

Kamiński B., Kubler A.; Anestezjologia i intensywna terapia- podręcznik dla studentów medycyny; PZWL Warszawa 2000

Poznańska S., Płaszewska-Żywko L.; Wybrane modele pielęgniarstwa; Wyd. U.J., Kraków 2001